"یک روز در صدر اسلام، دشمنان به نظرشان رسید که با شِعب ابى‌طالب و محاصره‌ى اقتصادى مسلمانها، آنها را از پا بیندازند؛ اما نتوانستند. این روسیاه‌هاى بدمحاسبه‌گر خیال میکنند ما امروز در شرائط شِعب ابى‌طالبیم. اینجور نیست. ما امروز در شرائط شِعب ابى‌طالب نیستیم؛ ما در شرائط بدر و خیبریم. ما در شرائطى هستیم که ملت ما نشانه‌هاى پیروزى را به چشم دیده است؛ به آنها نزدیک شده است؛ به بسیارى از مراحل پیروزى، با سرافرازى دست پیدا کرده است. امروز مردم ما را از محاصره‌ى اقتصادى میترسانند؟ با این حرفها، با این ترفندها میخواهند مردم را از صحنه بیرون کنند؟ مگر چنین چیزى ممکن است؟ امروز می خواهند در اراده‌ى مسئولین اختلال ایجاد کنند؟ «قل هذه سبیلى ادعوا الى الله على بصیرة انا و من اتّبعنى»[1]این راهى است که با بصیرت انتخاب شده است، این راهى است که با مجاهدت باز شده است، این راهى است که با خون عزیزترینها هموار شده است."[2] 

با مراجعه به کتب تاریخی و بررسی جنبه های مختلف  دو نبرد مورد نظر مقام معظم رهبری و شعب ابیطالب در صدر اسلام می توان نکات ارزنده ای را از دل آنها بیرون آورد که نشان از دقت نظر مقام معظم رهبری(حفظه الله) به منازل مختلف فکری وجلوه گر تشبیه بسیار دقیق و زیبای ایشان پیرامون وضعیت کنونی انقلاب است حال در این متن نگارنده به بررسی و مقایسه این دو جنگ در صدر اسلام و شرایط کنونی پرداخته و نکاتی را به عرض شما خواننده محترم می رساند.

*ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که نکات به صورت سلسله وار تاریخی پرداخته شده و جنبه های مختلف آن مورد بررسی قرار گرفته است البته نکاتی نیز در فرایندی که ناظر به حوادث پیرامون دو رویداد تاریخی است مورد توجه قرار گرفته است.انشالله امید است که این متن مورد رضایت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) قرار بگیرد.

1)      جنگ روانی و اشراف اطلاعاتی : اولین موضع شباهت در مطالعه این دو غزوه با شرایط کنونی اشراف اطلاعاتی مسلمانان است طوری که نوع تحرکات دشمنان در دو جنگ به صورت کاملا مستمر و زیر نظر پیامبر بوده، اما در شعب ابیطالب اوضاع کاملا برعکس بوده است مسلمانان شدیدا تحت نظر مشرکان محاصره شده و هر تحرک آنها کاملا به اطلاع دارالندوه می رسیده است. سلطه فکری - روانی مشرکان زندگی مسلمانان را سخت تحت شعاع قرار داده بود.با مشاهده نهال انقلاب در سالهای ابتدایی این نوع شرایط کاملا قابلیت انطباق دارند طوریکه ما در ابتدا تحت فشار همه جانبه از سوی استکبار بودیم اما الان در زمینه جنگ روانی و اطلاعاتی به مرحله ای رسیده ایم که بسیاری از تحرکات متفاوت دشمن از جاسوسی گرفته تا تحرکات نظامی و غیرنظامی آنها را در مناطق متفاوت خصوصا در منطقه زیر نظر داریم.

2)      عملکرد و رویکرد تقابل : دومین منزلی که مورد توجه قرار می گیرد نوع رویکرد اسلام در شرایط ابتدایی و دو غزوه مورد نظر و مقایسه آن با شرایط انقلاب است.درشعب ابی طالب نوع تحرکات مسمانان قالبا پنهانی و حالتی انفعالی به خود گرفته بود و امکانات مبارزه همه جانبه با دشمن در اختیار آنها قرار نداشت اما در غزوه خیبر و بدر اوضاع کاملا معکوس شد آنها به جنگ با دو قدرت آن زمان، در منطقه جزیره العرب یعنی مشرکان ویهودیان رفتند.این نوع عملکرد و رویکرد در این دوره از انقلاب کاملا مشهود است امروزه شاهد برون رفت از حالت انفعالی به حالت فعال هستیم نمونه بارز آنرا می توان سخنرانی مقام معظم رهبری در نماز جمعه تهران دانست که ایشان مقتدرانه و با صلابت اعلام کردند هرکس را که در مقابل اسراییل بایستد ما به او کمک خواهیم کرد و از این ابا نخواهیم داشت و ما در جنگ 33 روزه حزب الله و 22 غزه دست داشته و به آن دو گروه مسلمان کمک کرده ایم.

3)      استقلال ملی : سومین منزل مورد توجه، استقلال و برون رفت از حالت وابستگی به استقلال در زمینه های متفاوت مخصوصا وضعیت اقتصادی و تاثیرات شدید تحریم بر مسلمانان در شعب ابیطالب و دو غزوه است.در شعب ابیطالب مسلمانان به حالتی  دچار شده بودند که مجبور بودند که یک دانه خرما را سه نفری مصرف کرده تا  زنده بمانند اما در دو غزوه مورد نظر وضعیت مسلمانان به حدی رسیده بود که ازنظر اقتصادی تا حدودی به خودکفایی و استقلال رسیده بودند و موارد مورد نیاز را، خود تهیه می کردند. وضعیت اقتصادی آنها به مرحله ای رسیده بود که توانایی پشتیبانی دو جنگ مهم را داشتند.

البته ذکر این نکته ضروری است که همانطور که در شرایط دو غزوه مورد نظر اسلام ازنظر اقتصادی به وضعیت مطلوب نرسیده بود اما ازحیث اقتصادی کاملا با شعب ابیطالب متفاوت بود. امروزه نیز ما در چنین وضعیتی قرار داریم همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند وجود نقاط ضعف اتقصادی قابل انکار نیست اما دیگر آن شرایطی که در ابتدای انقلاب را داشتیم را نداریم و به استقلال نسبی رسیده ایم.

4)      ایمان : جنگ بدر یکی از جنگهایی بود که به خاطر ضعف مسلمانان در عده، امکانات و عدوات، مدد الهی سبب شد که تعدادی بسیار کم اما مومن بر مشرکان فایق آیند

          فَلَمَّا فَصَلَ طالُوتُ بِالْجُنُودِ قالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلیکُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنِّی وَ مَنْ لَمْ یَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّی إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِیَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلاَّ قَلیلاً مِنْهُمْ فَلَمَّا جاوَزَهُ هُوَ وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ قالُوا لا طاقَةَ لَنَا الْیَوْمَ بِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالَ الَّذینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا اللَّهِ کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثیرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ اللَّهُ مَعَ الصَّابِرینَ[3]

Ø   البته این نکته را باید متذکر شد که ایمان اولیه و شرایط ابتدایی باید محیا شود تا خداوند مسلمین را نصرت دهد.در  بدر خود مردم خواهان ارتقای اسلام بودند خداوند نیز در پاسخ به ایمانشان آنهارا یاری داد-

          " لَهُ مُعَقِّباتٌ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ إِذا أَرادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوْءاً فَلا مَرَدَّ لَهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ والٍ[4]

با دقت در وضعیت بین المللی و داخلی می توان شباهت دو مقطع را به خوبی مشاهده کرد امروزه ایران با وجود ضعف هایی که در زمینه نوع عملکرد و تعداد نیرو دارد نتیجه های بسیار مثمر ثمری را به دست آورده است.

5)   ریزش ها و رویش ها : پیش از غزوه بدر عده ای از مسلمین تحت شرایط سخت، به دلیل اصرار خویشاوندان از اسلام رویگردان شده و به مشرکان روی آوردند، و مقابل مسلمین صف آرایی کردند، بعضی از رزم آوران مسلمان نیز به دلیل حضور فرزندان یا خویشان در سپاه مشرکین آنطور که باید با دشمن به رزم نپرداختند همین وضعیت نیز در شرایط کنونی قابل مشاهده است.عده ای از انقلاب توبه کرده و به دامن استکبار روی آورده اند عده ای دیگر به خاطر فرزندان خود در زمینه هایی از انقلاب آنطور که باید از خود مایه بگذارند همراهی نمی کنند.اما در چنین شرایطی عده ای دیگر بر ایمانشان افزوده شده است

            الَّذینَ قالَ لَهُمُ النّاسُ إِنَّ النّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزادَهُمْ إیمانًا وَ قالُوا حَسْبُنَا اللّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ[5]

از خویشان ناخلف خود برائت جسته اند در اینجا لازم می بینم نمونه و مصداق بارز این سخن را آیت الله خزعلی نام ببرم که مدتی پیش به دلیل نافرمانی پسر خود از او برایت جست._امید است که این نوع عملکرد ایشان مورد توجه عده ی دیگر باشد_

6)      گسترش فرهنگی و تبلیغاتی : در شعب ابیطالب، نام اسلام به صورتی فراگیر در جهان پخش نشده بود و فقط عده ای محدود و گروهی از یهودیان و مسیحیان که جهت یاری یا مبارزه با پیامبر به جزیره العرب هجرت کرده بودند از ایشان به طور کامل اطلاع داشتند اما در غزوه بدر و به خصوص در غزوه خیبر نام اسلام در جزیره العرب و اطراف آن بسیار فراگیر شده بود و اشخاصی اعم از عرب و عجم به ایشان ایمان آورده بودند.دقیقا با مطالعه زندگی 33 ساله انقلاب می توان مقاطع مختلف آن را به صورت کامل مورد بررسی قرار داد در ابتدا ما در وضعیتی بودیم که نامی از امام خمینی و انقلاب در جهان پخش نشده بود و آنطور که باید شناخته نشده بودیم اما امروزه انقلاب به مرحله ای از رشد رسیده است که انقلاب ها و رهبران منطقه به تاسی از انقلاب اسلامی ایران و امام خمینی(ره) عمل کرده و گوش به فرمان مقام معظم رهبری(حفظه الله) هستند.